FODMAP diyeti nedir ve neden önemlidir?
FODMAP, “fermente oligosakkaritler, disakkaritler, monosakkaritler ve polioller” teriminin kısaltılmasıdır. Bu, sindirim sistemine zarar verebilecek bazı karbonhidrat türlerini ifade eder. FODMAP diyeti, özellikle irritabl bağırsak sendromu (IBS) ve diğer gastrointestinal bozuklukları olan bireyler için geliştirilmiştir. Bu diyetin temel amacı, sindirim sorunlarına neden olabilecek bu karbonhidratların alımını sınırlayarak bağırsak sağlığını iyileştirmektir.
FODMAP diyetinde tüketilecek yiyecekler
Düşük FODMAP SEtans:
Havuç kabak biber ıspanak patates
Düşük FODMAP MEVERLER:
Çilek muz (nadir) kivi portakal ananası
Tahıl ve Ürünler:
Pirinç mısır kinoa yulaf (sadece gluten -serbest) chia tohumları
Protein Kaynakları:
Tavuk, hindi, balık ve sığır eti yumurtası sert peynirler (örn. Parmesan, kaşar) tofu (belirli tipler) yağlar ve soslar: zeytinyağı hindistancevizi yağı baharatları (taze otlar, tuz, karabiber)
FODMAP diyetinde önlenecek yiyecekler
Yüksek FODMAP SEtans:
Soğan sarımsak kurutulmuş fasulye, nohut, mercimek karnabaharı
Yüksek FODMAP MEVERLER:
Elma armut şeftali kuru meyveleri (özellikle şekersiz)
Tahıl ve Ürünler:
Yüksek fruktozlu mısır şurubu ile buğday, çavdar, arpa kepekli buğday ekmeği ve makarna içeren ürünler
Süt ürünleri:
Süt kendisi (laktoz içeren) Krem, yoğurt (yüksek laktoz içeren) tatlandırıcılar: sorbitol, mannitol, ksilitol ve diğer şeker alkol gıdaları fruktoz ve yüksek fruktoz mısır şurubu
FODMAP diyetinin uygulanması
FODMAP diyeti genellikle üç aşamada uygulanır:
Eliminasyon aşaması: Diyetten yüksek FODMAP’lar içeren tüm gıdaların çıkarılması. Bu aşama genellikle 4-6 hafta sürer.
Yeniden test fazı: Bireysel yüksek FODMAP gıdalarını diyete yeniden katılmak ve sindirim sisteminin bu gıdalara reaksiyonlarını gözlemlemek. Bu aşama, hangi yiyeceklerin tolere edilebileceğini anlamak için önemlidir.
Bireysel beslenme: Hangi gıdaların tolere edildiğine bağlı olarak, kişinin koruyabileceği bir diyete geçiş. Bu aşama, herkesin farklı tepkiler verebileceğini düşünerek bireysel bir yaklaşım gerektirir.
FODMAP diyeti, irritabl bağırsak sendromu ve diğer sindirim problemleri olan bireyler için etkili bir çözüm sağlayabilir. Bununla birlikte, bu diyetin uygulanması sırasında dikkatli olmak ve gerekirse bir beslenme uzmanı veya diyetisyen ile işbirliği yapmak önemlidir. Bu şekilde, sindirim sağlığını iyileştirirken dengeli ve yeterli beslenme sağlamak mümkün olacaktır. FODMAP diyeti hakkında daha fazla bilgi için, bir uzmanla görüşme, bireysel ihtiyaçlar için uygun en iyi sonucu elde etmek için yararlı olacaktır.
FODMAP Diyet, sindirim problemleri olan insanlar için özel olarak tasarlanmış bir diyet planıdır. FODMAP, “fermente oligosakkaritler, disakkaritler, monosakkaritler ve polioller kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Bu diyetin amacı, bu bileşenleri içeren gıdaları kısıtlayarak sindirim sistemini hafifletmek ve bozuklukları azaltmaktır. Bu diyet genellikle irritabl bağırsak sendromu (IBS) gibi vakalara sahip bireylerde uygulanır.
FODMAP diyeti üç aşamadan oluşur: eleme, tanıma ve sürdürülebilir diyet. İlk aşama, yüksek FODMAP gıdalarının belirli bir süre tamamen kesilmesidir. Bu süreç genellikle 4-6 hafta sürer ve vücudun bu gıdalara verdiği tepkiyi değerlendirmenin en iyi yoludur. İkinci aşama, düşük FODMAP gıdaları ekleyerek bireyin tolerans seviyesini belirlemektir. Son aşamada, yiyeceklerin iyi veya kötü bir etkisi olan bireylerin diyetine yeni yiyecekler eklendiğinde.
FODMAP diyetinde önlenecek yiyecekler arasında yüksek fruktozlu mısır şurubu, soğan, sarımsak, buğday, süt ve süt ürünleri ve baklagiller bulunur. Bu gıdalar sindirim sisteminde gaz birikimine neden olabilir ve karın krampları gibi bozukluklara neden olabilir. Özellikle, bazı meyve ve sebzeler yüksek FODMAP içeriğine sahiptir ve dikkatli bir şekilde tüketilmelidir.
Tüketilmesi önerilen yiyecekler arasında düşük FODMAP sebzeleri, bazı meyveler, pirinç, laktoz içermeyen süt, badem ve ceviz bulunmaktadır. Bu gıdalar sindirim sisteminde daha az yük oluşturur ve genel sağlık üzerinde olumlu etkileri vardır. Ek olarak, bu gıdalar yeterli lif alımı sağlar ve ayrıca önemli vitaminler ve mineraller içerir.
FODMAP diyetini uygularken, her bireyin farklı gıdalara toleransını düşünmek önemlidir. Bu nedenle, bir diyetisyenle çalışmak, gıda toleranslarını anlamaktan ve sağlıklı bir diyet oluşturmaktan yararlanabilir. Deneysel uygulamaların kendi başına genellikle istenen sonuçları yoktur ve sağlığı tehlikeye atabilir.
Buna ek olarak, gıda etiketlerini dikkatlice okumak, bu diyetin başarısı için kritik bir adımdır. İşlenmiş gıdalar gizli FODMAP içeriği içerebileceğinden dikkatli olunmalıdır. Özellikle, hazır soslar, bisküvi ve işlenmiş gıdalar, diyetin etkisini azaltabilecek yüksek FODMAP bileşenleri içerebilir.
FODMAP diyeti kişisel bir yolculuktur. Her bireyin sindirim sistemi farklı tepki verir; Bu nedenle, bu diyet sırasında, kişinin kendi bedenini dinlemesi ve bir doktor veya diyetisyen rehberliğinde ilerlemesi önemlidir. Bu süreç sindirim problemlerinin yönetiminde iyileştirici bir yol olabilir.
Soğan havuç sarımsak patates buğday pirinç yüksek fruktozlu mısır şurubu kinoa sütü ve süt ürünleri laktoz -serbest süt baklagilleri yumurtalar elma muz armut düşük fodmap meyveleri (örn.